Μελέτη για τη μείωση των αδέσποτων ζώων στo Hράκλειο
Υποθέστε ότι σήμερα, σε ολόκληρο το Ηράκλειο, υπάρχουν μόλις 1.000 αστείρωτα, ενήλικα αδέσποτα σκυλιά. Περίπου τα μισά από αυτά είναι θηλυκά, αστείρωτα θηλυκά, το καθένα από τα οποία, με τις δύο γέννες που θα κάνει μέσα στο χρόνο, θα γεννήσει περίπου 10 – 12 κουτάβια. Ας δεχτούμε ότι από αυτά τα 10 – 12 νεογέννητα κουτάβια, θα επιβιώσουν μόλις τα δύο: τα άλλα θα πεθάνουν λίγο μετά τη γέννα ή πριν γίνουν ενός έτους, από ασθένειες, φόλες, αυτοκίνητα, ή κάποια τυχερά θα υιοθετηθούν. Αντίστοιχα, στη διάρκεια του χρόνου, θα πεθάνουν και πολλά από τα 1.000 ενήλικα σκυλιά που αναφεραμε στην αρχή: από γηρατειά, δίψα και πείνα, ασθένειες, αυτοκίνητα και μηχανάκια ή ακόμα από δηλητήρια, πυροβολισμούς, κρέμασμα -και τις άλλες ‘’καλές συνήθειες’’ που έχουν τα διάφορα δίποδα που κυκλοφορούν ανάμεσά μας. Πόσα θα πεθάνουν; Ας πούμε, 250 σκυλιά από τα αρχικά 1.000 αδέσποτα, και ας δεχτούμε ότι κάθε χρόνο θα πεθαίνει το 25% των αδέσποτων σκυλιών τα οποία ζουν στο Ηράκλειο.
Και τώρα το ερώτημα: Με βάση τα παραπάνω, πόσα αδέσποτα σκυλιά θα υπάρχουν στο Ηράκλειο, σε 10 χρόνια από σήμερα, αν αφήσουμε την παραπάνω κατάσταση να εξελιχθεί χωρίς να κάνουμε κάτι;
Απάντηση: 17.790 αδέσποτα. Αν δεν κάνουμε σήμερα τίποτα, το 2024 θα έχουμε σχεδόν 18 χιλιάδες αδέσποτα σκυλιά από τα μόλις 1.000 τού 2014. Και το πώς θα αυξάνει ο αριθμός τους χρόνο με το χρόνο φαίνεται από τη μαύρη συμπαγή γραμμή στο Διάγραμμα 1.
Ευτυχώς, όμως, κάτι κάνουμε! Ο Δήμος Ηρακλείου είναι από τους λίγους δήμους της χώρας μας που έχει ξεκινήσει εδώ και 13 χρόνια πρόγραμμα στείρωσης των αδέσποτων ζώων. Τους τελευταίους 12 μήνες έχουν στειρωθεί περίπου 500 αδέσποτα ζώα.
Πάμε λοιπόν στο δεύτερο ερώτημα: Τι επίδραση (θα) έχει αυτός ο ρυθμός στειρώσεων στον πληθυσμό των αδέσποτων σκυλιών, τι θα καταφέρουμε αν ο Δήμος Ηρακλείου εξακολουθήσει να στειρώνει ας πούμε 200 θηλυκά σκυλιά κάθε χρόνο; Θα μειωθεί ο αριθμός των αδέσποτων σε, ας πούμε, 10 χρόνια από σήμερα;
Απάντηση: Αν συνεχίσουμε να έχουμε τον ίδιο αριθμό στειρώσεων, τότε θα περιορίσουμε την αύξησή τους, αλλά δε θα απαλλαγούμε από τα αδέσποτα ζώα. Όπως φαίνεται από τη δεύτερη γραμμή στο Διάγραμμα 1, ο αριθμός των αδέσποτων σκυλιών δε θα αυξηθεί με τους εξωφρενικούς ρυθμούς του πρώτου σεναρίου, αλλά θα έχουμε και πάλι σχεδόν τρεις φορές περισσότερα σκυλιά το 2023 από όσα έχουμε σήμερα.
Τρίτο ερώτημα: Τι μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε τον αριθμό των αδέσποτων σκυλιών;
Απάντηση: Πολύ απλά, να αυξήσουμε τον αριθμό των στειρώσεων. Αν καταφέρουμε να στειρώνουμε ένα θηλυκό αδέσποτο σκυλί κάθε μέρα του χρόνου, αν δηλαδή οι ετήσιες στειρώσεις ανέβουν από τις πχ. 200 στις 365, τότε σε μόλις τέσσερα χρόνια τα αδέσποτα σκυλιά θα έχουν μειωθεί ενώ σε 10 χρόνια τα αδέσποτα σκυλιά στους δρόμους του Ηρακλείου θα είναι ένα αξιοπερίεργο και σπάνιο φαινόμενο, καθώς θα υπάρχουν μόλις 60. αδέσποτα σκυλιά από 1.000 το 2016 (η τελευταία γραμμή στο Διάγραμμα 1).
Aντίστοιχος πίνακας μελέτης Χανίων
Δεν κάνουμε τίποτα 200 στειρώσεις/έτος 365 στειρώσεις/έτος
2016 1000 1000 1000
2017 1612 1088 654
2018 2177 1168 451
2019 2939 1277 339
2020 3967 1424 254
2021 5356 1622 190
2022 7231 1890 143
2023 9761 2252 107
2024 13178 2740 80
2025 17790 3399 60
Τέλος καλό όλα καλά λοιπόν; Όχι! Γιατί εκτός από τα αδέσποτα σκυλιά, στο νησί μας υπάρχουν και τα ιδιόκτητα σκυλιά. Ιδιόκτητα σκυλιά τα οποία αρκετοί ιδιοκτήτες δεν τα στειρώνουν και αυτά κάποια στιγμή θα γεννήσουν τα κουτάβιά τους -που επειδή οι καλοί τους ιδιοκτήτες δε χρειάζονται ή δεν μπορούν να δώσουν, τα παρατάνε στο δρόμο «για να τα πάρει κάποιος». Ή, όταν το ενήλικο σκυλί τους γεράσει ή δεν είναι πλέον χρήσιμο, το πετάνε και αυτό στο δρόμο, «γιατί μού είναι βάρος».
Πόσα ιδιόκτητα σκυλιά πετάγονται κάθε μέρα στο δρόμο; Πολλά, πάρα πολλά, αλλά κανείς δεν ξέρει ακριβώς τον αριθμό. Ας υποθέσουμε, όμως, ότι σε ολόκληρο το Ηράκλειο, καταλήγει στο δρόμο μόνο ένα ενήλικο σκυλί ή κουτάβι την ημέρα. Μόλις ένα καινούργιο αδέσποτο την ημέρα σε ολόκληρο το Δημο, 365 σκυλιά παρατημένα από τους «ιδιοκτήτες» τους κάθε χρόνο.
Ερώτημα τέταρτο, και τελευταίο: Τι επιπτώσεις έχει αυτή η πρακτική, το να έχουμε ένα καινούργιο παρατημένο σκυλί κάθε μέρα, στον αριθμό των αδέσποτων στο Δήμο Ηρακλείου;
Aντίστοιχος πίνακας μελέτης Χανίων
200 στειρώσεις/έτος 365 στειρώσεις/έτος 400 στειρώσεις/έτος
2016 1000 1000 1000
2017 1676 1243 1151
2018 2551 1719 1542
2019 3733 2362 2071
2020 5328 3229 2784
2021 7481 4401 3747
2022 10338 5982 5048
2023 14312 8117 6803
2024 19610 10999 9172
2025 26762 14890 12371
Απάντηση: Έχει τραγικές επιπτώσεις! Γιατί όσα ζώα και να στειρώνει ο Δήμος, ο αριθμός των αδέσποτων θα αυξάνεται συνεχώς, όπως φαίνεται στο Διάγραμμα 2. Ακόμα και αν ο αριθμός των στειρώσεων διπλασιαστεί και φτάσει στις 1000 το χρόνο (και αυτό σημαίνει επίσης να ξοδεύει ο Δήμος τα διπλά χρήματα από όσα ξοδεύει σήμερα), σε 10 χρόνια θα έχουμε 12,5 χιλιάδες αδέσποτα επειδή κάθε μέρα, κάποιος, σε κάποια γωνιά πετάει ένα μόνο σκυλί στο δρόμο.
Τα παραπάνω αναδεικνύουν ένα απλό δεδομένο: τα αδέσποτα σκυλιά δεν πρόκειται να μειωθούν όσο εγκαταλείπονται ιδιόκτητα σκυλιά, ενήλικα και κουτάβια.
Και αν θέλουμε πραγματικά να λύσουμε το πρόβλημα των αδέσποτων ζώων, πρέπει να φροντίσουμε ώστε κάθε ιδιόκτητο σκυλί στο Δήμο Ηρακλείου να έχει την ηλεκτρονική «ταυτότητά» του, το τσιπ του. Κάθε ιδιόκτητο σκυλί: του γεωργού, του κτηνοτρόφου, του κυνηγού, του φοιτητή, του ελεύθερου επαγγελματία, του συνταξιούχου, της γιαγιάς στη γειτονιά μας -κάθε ιδιόκτητο σκυλί καθενός από όλους εμάς στο Ηράκλειο.
Για να γίνει αυτό, για να διασφαλίσουμε ότι κάθε ιδιόκτητο σκυλί είναι τσιπαρισμένο, δεν αρκούν ούτε η καλή διάθεση, ούτε το φιλότιμο, ούτε ο καλός ο λόγος, ούτε οι συμβουλές, ούτε καν η επίκληση στην κοινή λογική. Αυτό που πρέπει να γίνει είναι, πολύ απλά, να ελεγχθεί αν τηρείται στο 100% ο νόμος (Ν. 4039/2012) ο οποίος προβλέπει 300 ευρώ πρόστιμο αν το σκυλί μου δεν είναι τσιπαρισμένο.
Συνεπώς, αν ο Δήμος Ηρακλείου και η δημοτική αρχή θέλουν να έχουν ουσιαστικά αποτελέσματα στον περιορισμό των αδέσποτων ζώων στο νησί μας, η λύση είναι μία και μόνη: να ζητήσει τη συνδρομή της Ελληνικής Αστυνομίας ώστε να αρχίσουν συστηματικοί έλεγχοι των ιδιόκτητων σκυλιών και να επιβάλλονται -άμεσα και επί τόπου- τα προβλεπόμενα πρόστιμα όταν διαπιστώνεται ότι το σκυλί δεν είναι τσιπαρισμένο, όπως ακριβώς απαιτεί η Ελληνική Νομοθεσία (Ν. 4039/2012&4235/14).
Ένα ατσιπάριστο ιδιόκτητο σκυλί είναι ένα σκυλί υποψήφιο για να καταλήξει αδέσποτο -και αυτό πρέπει να το καταλάβουμε όλοι μας.
ΥΓ. Οι αριθμοί που αναφέρονται στα διάφορα μοντέλα, είναι ενδεικτικοί και όχι ακριβείς, καθώς βασίζονται σε εκτιμήσεις. Ευχαριστώ θερμά στο Τμήμα Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, τον κ.Κώστα Θεοδώρου, επίκουρο καθηγητή, για την επεξεργασία των μοντέλων.
